กระตุ้นปัญญาด้วยการคิดถึงความตาย

คราวหนึ่ง…พระผู้มีพระภาคได้สนทนากับภิกษุหลายรูป ในเรื่องเกี่ยวกับความตาย ได้ตรัสถามพระเหล่านั้นว่า…เธอทั้งหลาย ได้เจริญมรณสติอยู่หรือเปล่า

ภิกษุก็กราบทูลว่า…ได้เจริญอยู่ พระเจ้าข้า
ตรัสถามต่อไปว่า…เจริญอย่างไร?

รูปหนึ่งกราบทูลว่า…ชีวิตไม่นานหนอ จะแตกดับภายในวันหนึ่งคืนหนึ่งโดยแท้
รูปหนึ่งทูลว่า…ได้คิดว่าชีวิตจักแตกดับภายในวันหรือคืน
อีกรูปหนึ่งทูลว่า…คิดว่าจะอยู่ได้ไม่เกินเที่ยงวัน
อีกรูปหนึ่งทูลว่า…ชีวิตนี้จักดำรงอยู่ไม่เกินสามชั่วโมง
อีกรูปหนึ่งทูลว่า…อยู่ไม่เกินชั่วโมง
อีกรูปหนึ่งทูลว่า…ชีวิตนี้น้อยคงอยู่ได้ไม่เกินขณะลมหายใจเข้าออกเท่านั้น

ทรงติทุกรูปว่า ยังประมาทในความตาย ยังคิดว่าตนจักอยู่ได้นานถึงขนาดนั้น ทรงชมเชยรูปที่กล่าวว่าชีวิตนี้มีอยู่ชั่วลมหายใจเข้าหายใจออกเท่านั้น หาอยู่นานไปกว่านั้นไม่ นั่นแหละถือว่าเป็นการเจริญในความคิดเกี่ยวกับความตายโดยแท้ นี้เป็นบทเรียนอย่างยิ่งสำหรับชีวิตเกี่ยวกับความตาย

การคิดถึงความตายมิใช่เรื่องของความผิด แต่เป็นเรื่องของความถูกต้อง เป็นเรื่องกระตุ้นเตือนให้เกิดปัญญา เกิดความก้าวหน้าในการประกอบกิจการงาน เพราะเมื่อรู้ว่าอายุเราเป็นของน้อย อาจจะแตกดับลงไปเมื่อใดก็ได้ ก็ควรที่จะได้รีบเร่งประกอบคุณงามความดีต่อไปตามโอกาส

พระพุทธองค์ตรัสสอนว่า…
กิจอันใดเราจะต้องทำในวันนี้ จงทำทันทีอย่าช้าอยู่เป็นอันขาด เพราะถ้าขืนช้า…ความตายจะมาถึงแล้ว จะพลาดโอกาสอันงามนั้นไปเสีย

จึงควรเตือนตนเองเสมอ ๆ ว่า มีอะไรที่จะต้องทำจงรีบทำเสียเถิด ตายแล้วไม่มีโอกาสจะมาทำอีก จงทำเดี๋ยวนี้ ทำทันที ช้าจักเสียการ

สัจธรรมของชีวิต จาก พระเทพวิสุทธิเมธี